Abdestle ilgili çeşitli sual cevaplar
Sual: Abdest alırken dört mezhebe uymaya da, niyet etmek uygun olur mu?
CEVAP
İyi olur. Zaten Hanefi mezhebine uygun, yani farz, sünnet ve müstehablarına uyarak abdest alan kimse, diğer üç mezhebe de uymuş olur. Mesela abdest alırken:
1- Niyet Hanefi’de sünnet, diğer üç mezhepte farzdır.
2- Besmele çekmek, Hanefi’de sünnet, Hanbeli’de farzdır.
3- Ağza, burna su vermek, Hanefi’de sünnet, Hanbeli’de farzdır.
4- Başın tamamını meshetmek, Hanefi’de sünnet, Maliki ve Hanbeli’de farzdır.
5- Tertip yani sıra ile yıkamak, Hanefi’de sünnet, Şafii ve Hanbeli’de farzdır.
6- Muvalat, yani ara vermeden yıkamak Hanefi’de sünnet, diğer üç mezhepte farzdır.
7- Delk, yani uzuvları ovmak, Hanefi’de sünnet, Maliki’de farzdır.

Görüldüğü gibi, Hanefi’ye uygun abdest alan, yani farz, sünnet ve müstehablarına da riayet eden diğer mezheplere göre de abdest almış olur.

Sual: Yatalak bir hasta, nasıl abdest alır, nasıl namaz kılar?
CEVAP
Abdest alması veya aldırtılması mümkün değilse, teyemmüm eder, namazlarını ima ile kılar. (Merakıl-felah)

Sual: Tam İlmihal’de, (Bir şeyin hepsi girip çıkarsa, abdesti de, orucu da bozar) deniyor. Erkeğin arkadan, kadının ön veya arkadan kullandığı fitil, abdesti ve orucu bozar mı? Bir de çubuklu bir aletle hap konuyor, bu farklı mı?
CEVAP
Gündüz oruç iken, içeri tamamen giren şey, orucu bozar. Fitil de bozar. Yarısı dışarıda kalırsa orucu bozmaz. Fitil içeri girdikten sonra, dışarı çıkarsa abdesti bozar. Fitil içeri girip çıkmazsa, abdesti bozmaz. Çubukla konan farklıdır. Çünkü içeri girince, çubuğa az da olsa içeriden bir yaşlık bulaşır. Yaşlık, çubukla dışarı çıkınca abdest bozulur.

Sual: Abdest almama bir başkası yardım edebilir mi?
CEVAP
Edebilir. Hastanın çocuğu ve ücret ile tuttuğu kimse, abdest için yardıma mecburdur. Hasta başkalarından da yardım ister. Fakat, başkaları yardıma mecbur değildir. Karı koca da, birbirlerine abdest aldırmaya mecbur değildir.

Sual: Abdest alıp namaz kıldıktan bir müddet sonra, herhangi bir uzvunu [mesela bir kolunu veya başını meshetmeyi] yıkamadığını hatırlayan kimse sadece yıkamadığı uzvunu mu yıkar?
CEVAP
Sadece orasını yıkar.

Sual: Kıbleye karşı abdest alırken lavaboya ayağımızı kaldırınca diz kıbleye geliyor. Mahzuru var mı?
CEVAP
Kıbleye ayakları uzatmak mekruh olur. Ya yan durmalı veya varsa başka muslukta yıkamalı.

Sual: Namaz kılarken yel sıkıştırmasının ölçüsü nedir? Hangi durumda abdest tazelemelidir?
CEVAP
Devamlı ise yeniden abdest almak gerekir, gelip giden yel ise bozmak gerekmez.

Sual: Abdest üstüne abdest almak iyi midir?
CEVAP
Abdest alıp o abdesti kullanmadan mesela namaz kılmadan ve Mushafa dokunmadan yeni bir abdest almak mekruhtur. Namaz kıldıktan sonra tekrar abdest almak müstehaptır, nur üstüne nurdur.

Sual: Soğuk günlerde abdest alırken sıcak su gelmesi için musluğu fazla açmak israfa girer mi?
CEVAP
İsraf olmaz, kasten yapılmıyor.

Sual: Abdestten artan suyu, kıbleye karşı ayak üzere içmek müstehaptır. Çeşmeden içmek de olur mu?
CEVAP
Evet.

Sual: Abdest sıkışıklığında ölçü nedir?
CEVAP
Huzura mani olursa, namaz mekruh olur. Huzura mani olmuyorsa, namaz mekruh olmaz.

Sual: Göze lens takmak abdeste ve gusle mani midir?
CEVAP
Gözün içi abdestte ve gusülde yıkanmaz. Bunun için lens gusle ve abdeste mani değildir. Yani abdest alırken ve guslederken lensleri çıkarmak gerekmez.

Sual: Abdest alırken, musluğu hep açık tutmak israf olur mu?
CEVAP
Az açmak israf olmaz. Abdest uzuvlarını üç kere yıkamak sünnettir. İki veya dört defa yıkamak mekruhtur. Unutularak olursa, mekruh olmaz.

Sual: Namaz âyeti Mekke’de, abdest âyeti ise Medine’de indiğine göre, Mekke’de namaz abdestsiz mi kılınıyordu?
CEVAP
Abdest, Mekke’de [Miracda] namaz ile birlikte farz oldu. Hatta, evvelki ümmetlere de farz idi. Miracdan önce, Eshab-ı kiram da abdest ile namaz kılardı. Kıyamete kadar, ümmetin ihtilafa düşmemesi için, Maide suresinde emredilerek önemi bildirildi. (R. Muhtar)

Sual: Bazı banyolarda hem alafranga tuvalet, hem de lavabo bulunuyor. Buradaki tuvaleti kullanıp, oradaki lavabodan abdest almak fakirliğe sebep olur mu?
CEVAP
Hayır. Çünkü pislik görünmüyor. Görünse bile ağzı kapatılabilir. O zaman ayrı yer hükmüne girer.

Sual: Banyomuzda alafranga tuvalet de var. Böyle banyoda abdest alınır mı?
CEVAP
Banyoda tuvalet olsa da, abdest alınır, abdest duaları okunur, gusledilir.

Sual: Abdestin sünnetleri sayılırken boynu meshetmek tabiri geçiyor. Boyun mesh edilirken ense ve boğaz da meshedilir mi?
CEVAP
Ense mesh edilir, boynun yanları meshedilir, fakat boğazı meshetmek bid’attir.

Sual: Abdestte elimizdeki ıslaklığın saçımızın dibine yani başımıza temas etmesi gerekiyor mu?
CEVAP
Hayır, sadece saçların üstüne değmesi gerekir.

Sual: Abdestte başın dörtte birini mesh etmek farzdır. Saçımız bozulmasın diye saçımızın arkasını mesh etsek caiz olur mu?
CEVAP
Farz yerine gelir. Ancak sünnete uygun mesh etmek için başın tamamını mesh etmek gerekir.

Sual: Bazı kimseler abdest alınca 'hayrını gör' diyorlar. Bu ne demektir? Mahzuru var mı?
CEVAP
Hayrını gör, ölürsen şehid ol, bu abdestle namaz kıl, Kur'an oku v.s. anlamındadır. Mahzuru yok.

Sual: Bir özürden dolayı abdestin bir sünnetini terk etmek caiz mi?
CEVAP
Özür varsa caizdir.

Sual: Abdestte ayak parmaklarını üç defa hilallemek müstehap mı?
CEVAP
Evet.

Sual: Ayak parmaklarını, sol elin baş parmağı ile de hilallemek caiz mi?
CEVAP
Evet.

Sual: Zifiri karanlıkta abdest almak caiz mi?
CEVAP
Evet.

Sual: Ayağı topuk kemiğinden kesik, kesilen yeri abdestte yıkaması gerekir mi?
CEVAP
Evet.

Sual: Abdest için kolları sıvamaya sağdan mı başlanır?
CEVAP
Evet.

Sual: Abdestli yatan ihtilam olmaz mı?
CEVAP
İhtilam olmak tabii haldir. Abdestli yatmakla bir ilgisi yoktur. Yani abdestli yatan da ihtilam olabilir.

Sual: Diş etleri kanayan nasıl abdest alır?
CEVAP
İki namaz arasında bir kere kanıyorsa özür sahibi olur, her beş vakitte abdest alması gerekir. Eğer Maliki’yi taklit ederse, diş kanamaları abdesti bozmaz. Bir abdest ile, abdesti bozan başka şey olmasa istediği kadar namaz kılar mesela sabah abdesti ile yatsıyı bile kılar.

Sual: Sümük içindeki kan pıhtısı abdesti bozar mı?
CEVAP
Kan pıhtısı abdesti bozmaz. Akan kan abdesti bozar.

Sual: Sivrisinek soktuğu zaman abdest bozulur mu?
CEVAP
Bozulmuş olmaz.

Sual: Parmaktaki yaranın çabuk iyi olması için su değmemesi gerekiyor. Guslü ve abdesti nasıl almak gerekir?
CEVAP
Parmak bantlanıp, üzeri meshedilir.

Sual: Yellenince yıkamak gerekir mi?
CEVAP
Yellenince yıkamak mekruh olur. Ama yellenirken pislik de çıkarsa yıkamak gerekir.

Sual: Bir kimse her namazda yel kaçırdığını hissediyor. Başka zaman olmuyor, ne yapmak lazım?
CEVAP
Bu konuda hadis-i şerif var. Bunu şeytan yapıyormuş. Dübür kısmını üflüyor, insanı şüpheye düşürüyormuş. Onun için Peygamber efendimiz, (Bir ses ve koku duymadıkça abdestiniz bozulmuş olmaz) buyuruyor. Demek ki bu vesvesedir, önem vermemek gerekir. Eğer, elinde olmadan gerçekten yel çıkıyorsa, o zaman Maliki mezhebini taklit eder. Maliki mezhebinde elde olmadan gelen gaz abdesti bozmaz.

Sual: İdrar kaçıran bir özürlü kimse, isteyerek idrar yapsa, abdesti bozulur mu?
CEVAP
Özürlü olduğu için bozulmaz.

Sual: Gözden çapak çıkması abdesti bozar mı?
CEVAP
Bozmaz.

Sual: Toplu iğnenin başı kadar çıkan kan, abdesti bozar mı?
CEVAP
Bozmaz.

Sual: Tükürükteki kanın tükürükten çok olması, renk yönünden midir?
CEVAP
Evet.

Sual: Abdestten sonra elindeki zamkı tükürükle ıslatıp kaldırmak kâfi midir?
CEVAP
Zamkı kaldırıp, kuru yeri su ile ıslatmak lazımdır.

Sual: Altına su geçirmeyen yağlı boya, tutkal gibi bir şey namaz vakti daraldığından çıkartılamazsa abdest alıp namaz kılması için ne yapmalıdır?
CEVAP
Çıkarılabildiği kadar çıkarılır, kalırsa mahzuru olmaz.

Sual: Boya işiyle uğraşıyorum. Elimde öyle kolay kolay çıkmayan boya izleri kalıyor. Namaz kılabilir miyim?
CEVAP
Elbette kılabilirsiniz. Boyaları çıkarma imkanı yoksa, o haliyle kılarsınız.

Sual: Saça sürülen zeytinyağı abdeste mani olur mu?
CEVAP
Sıvı yağlar meshe mani olmaz.

Sual: Saça sürülen jöle abdeste mani midir?
CEVAP
Sürülen şeyin altına su geçirmezse abdest gusül olmaz, geçirirse hiç mahzuru olmaz. Jölenin su geçirdiği söyleniyor.

Sual: Tırnak arasındaki kir, pislik abdeste, gusle mani olur mu?
CEVAP
Abdeste de, gusle de mani olmaz, içine su geçer.

Sual: Sürmeler, rimeller, saç boyaları abdeste, gusle mani midir?
CEVAP
Sürmeler, rimeller, saç boyaları abdeste, gusle mani değildir. Altına su geçirir.

Sual: İçinde alkol bulunan cilt kremi abdesti bozmaz mı?
CEVAP
Bozmaz.

Sual: Elimdeki zamkı ilaçla çıkaramadım. Abdeste mani mi?
CEVAP
Zaruret olduğu için abdeste, gusle mani olmaz.

Sual: Deriye ovularak sürülen yağlı merhem abdeste mani mi?
CEVAP
Mani değildir.

Sual: Yabancı kadına şehvetle bakmak Hanefi ve Maliki mezheplerinde abdesti bozar mı?
CEVAP
Şehvetle bakmak haram ise de abdesti bozmaz. İbadetlerin sevaplarını yok eder.

Sual: Yüzden kıl çekilince, kıl dibindeki yağ bezesi de kıl ile dışarı çıkarsa abdest bozulur mu?
CEVAP
Bozulmaz.

Sual: Namaz kılıp camiden çıkınca abdesti bozulan kimse, camide şemsiyesini unuttuğunu hatırlasa, şemsiyesini almak için camiye abdestsiz girmesi caiz mi?
CEVAP
İhtiyaç olduğu için girip hemen çıkması caizdir.

Sual: Abdest aldıktan sonra diş fırçalamak mekruh mu?
CEVAP
Hayır. Fakat diş kanayabilir ve abdest bozulabilir. Abdestten önce yapmak gerekir.

Sual: Yüze krem sürdükten sonra altına su geçip geçmeme durumu nasıl olur, abdeste mani olur mu?
CEVAP
Eğer krem yoğurt gibi kalın sürülürse, altına su geçirmez. Tereyağ da böyle. Fakat iyice deriye yedirilip katı kısım kalmazsa altına su geçer, abdeste mani olmaz. Yani zeytinyağı gibi olursa abdeste mani olmaz.

Sual: Abdestli olduğumuzu hep hatırda tutmak mı gerekir? Bir işle meşgul olunca abdestli olduğumuzu da unutuyoruz. Unutunca abdestimiz bozulmuş mu olur?
CEVAP
Hayır, unutmakla abdest bozulmuş olmaz. Zaten hep hatırda tutmak imkansızdır.
Bir kimse, abdest aldığını bilip, sonra bozulduğunda şüphe ederse, abdesti var kabul edilir. Abdestini bozduktan sonra abdest aldığını hatırlamasa, abdest alması gerekir.

Sual: Elinde çatlak, yara veya egzama olan nasıl abdest alır ve gusleder?
CEVAP
Elindeki çatlak, yara veya egzamayı ıslatmak zarar verirse, eline eldiven takıp, eldiven ile abdest alabilirse, böyle abdest alması gerekir. Eldiven bulamazsa, ellerine su alamaz ve yüzünü, başını, ayaklarını suya sokamaz ise, teyemmüm eder. Yaralı kısımları ıslatmadan gusledemezse, yine teyemmüm eder.

Sual: İki eli çolak veya felçli olup kullanamayan nasıl taharet edip abdest alır?
CEVAP
Elleri çolak olan, taharetlenmez. Kollarını toprağa, yüzünü duvara sürüp teyemmüm eder.

Sual: Abdest uzuvlarının bir kısmı yaralı olan nasıl abdest alır?
CEVAP
Abdest uzuvlarından hepsinin yarıdan çoğu veya dört abdest uzvundan ikisi sağlam ise, abdest alıp, yaralı yerleri mesh eder. Mesh zarar verirse, sargı üzerine mesh eder. Abdest uzuvlarının yarıdan çoğu yaralı ise teyemmüm eder. Teyemmüm edenin, bazı yerleri yıkaması caiz değildir.

Sual: Bir yardımcısız hasta, nasıl abdest alır ve gusleder?
CEVAP
Abdest alamayan bir hasta, bir yardımcı bulamazsa, teyemmüm edip namaz kılar.

Sual: Hasta olan karı-kocanın birbirine abdest aldırması gerekir mi?
CEVAP
Karı-koca birbirine abdest aldırması gerekmez. Aldırırsa iyi olur.

Sual: Şafii mezhebinde, idrar sızmaması için idrar yoluna pamuk koymakta mahzur var mıdır?
CEVAP
Dört mezhepte de idrar yoluna arpa kadar pamuk koymakta mahzur yoktur. İdrar yoluna böyle pamuk fitil koymak, Şafii’de orucu bozduğu için Ramazanda gündüzleri koymamak gerekir.

Sual: Kaşıdığımız yaralardan su çıkınca abdest bozulur mu?
CEVAP
Mayasıl, parmak arası pişinti, kabarcık, uyuz, çiçek suları ve yakı konulan yerden çıkan sular abdesti bozmaz diyen âlimler vardır. Zaruret halinde buna göre amel olunur. (R. Muhtar)

Sual: Taburede oturup uyumak abdesti bozar mı?
CEVAP
Temkinli oturup uyunursa abdest bozulmaz.

Sual: Abdest alana selam verilir mi?
CEVAP
Evet.

Sual: Ayağımda yara var. Ayakta durunca tazyikten dolayı irin çıkıyor. Abdestimin bozulmaması için oturarak namaz kılsam caiz olur mu?
CEVAP
Caiz olur. Maliki’yi taklit ederseniz, kan, irin çıkmakla abdest bozulmuş olmaz.

Sual: Tırnak yememek için tırnaklarıma oje sürsem, abdeste ve gusle engel olur mu?
CEVAP
Evet engel olur.

Sual: Abdestli iken koltuk altı deodorantı kullanabilir miyim, abdesti bozar mı?
CEVAP
Deodorant abdesti bozmaz.

Sual: Alkollü parfüm kullanmak abdesti bozar mı?
CEVAP
Bozmaz.

Sual: Abdest veya guslederken niyet, eli yıkarken mi yoksa yüzü yıkarken mi yapılır?
CEVAP
Her ikisi de olur, burnu yıkarken de, ağzı yıkarken de olur. Niyet edilmese bile Hanefi’de abdest ve gusül yine sahih olur.

Sual: Abdestten yere düşen suyun üzerine basınca ıslanan çorap necis olur mu?
CEVAP
Necis olmaz.

Sual: Taharetlenirken mecburiyetten sağ elini kullanan günaha girer mi?
CEVAP
Hayır günaha girmez.

Sual: Ele sürülen vazelin abdeste engel olur mu?
CEVAP
Vazelin yağ gibi sürülmüşse mahzuru olmaz. Sürülmeden katı halde üste duruyorsa o zaman altına su geçmez.

Sual: Yüzdeki sivilceden veya siyah kabarcığın içinden çıkan kuru iltihap gibi olan şey abdesti bozar mı?
CEVAP
Bahsettiğiniz şeyler, yağ bezleri falan ise abdesti bozmaz.

Sual: Tuvalette bizim haberimiz olmadan üzerimize idrar sıçrarsa, aldığımız abdest geçerli sayılır mı?
CEVAP
İdrarın abdeste zararı olmaz. Çok olursa namaza zararı olur. Maliki mezhebi taklit edilince bilinmeden çok idrar da olsa namaza zararı olmaz.

Sual: Sandalye veya koltukta sırtımızı arkaya dayamadan, kollarımızı, dizlerimizin üstüne yaslayarak otururken uyumak bozar mı?
CEVAP
Temkinli olursa bozmaz. Temkinli olmak demek, abdestin bozulmaması için dikkatli olmak demektir. Dayandığı şey çekilince düşmezse temkinli uyuyor demektir, bozmaz.

Sual: Seçimlerde oy kullandıktan sonra ele sürülen boya, abdeste mani midir?
CEVAP
Seçim boyası abdeste mani değildir.

Sual: Oyun kağıtlarına el sürmek ve parasız eğlence için oynamak abdesti bozar mı?
CEVAP
Bozmaz, fakat kağıt oynamak mekruhtur. Çayına bile oynansa haram olur.

Sual: Abdest alırken sivilcelerin kimi patlıyor ve çok uzun süre kan akıyor. Bunlarla ilgili abdest alırken nasıl hareket etmeliyim?
CEVAP
Kan işinin en kolay yolu Maliki mezhebini taklit etmektir. Maliki mezhebini taklit ediyorum diye kalbinizden geçirirseniz sivilcelerden çıkan kanlar abdestinizi bozmaz.

Sual: Gusül ve abdestte niyet, kalben etmek mi yoksa ne yaptığını bilmek midir?
CEVAP
Kalben niyet etmektir, bilmek değil sadece.

Sual: Kadının çok saçını mesh etmesi nasıl olur? Saçın üst yüzüne ıslak eli değdirmek mi yoksa hem üstünü hem altını iyice elini gezdirip ıslatmak mı?
CEVAP
Saçı uzunsa tutup aşağıya doğru çeker, yani saçın sonuna kadar. Altını falan ıslatmak gerekmez, yaş elin değmesi yeter.

Sual: Sağ ayağım burkulduğu için alçıya aldılar, herhangi bir kanama veya yara yok, buna rağmen her vakit namazda abdest tazelemem lazım mı, yoksa bir abdestle iki üç vakit namazı kılabilir miyim?
CEVAP
Evet, abdest bozulmadan beş vakit de kılabilirsiniz. Bozulunca, abdest alırken alçının üstü mesh edilir.

Sual: Burundan katı kan gelmesi abdesti bozar mı?
CEVAP
Bozmaz.

Sual: Tavla oynamak abdesti bozar mı?
CEVAP
Bir hadis-i şerifte buyuruluyor ki:
(Tavla oynadıktan sonra kalkıp namaz kılan, irin ve domuz kanı ile abdest alıp namaz kılana benzer.) [İ. Ahmed]
Yani tavla oynamak her ne kadar abdesti bozmaz ise de, yeniden abdest almalı.

Sual: Abdestin sadece farzlarını almak mekruh mu?
CEVAP
Evet, zaruretsiz öyle alınırsa mekruh olur. Mesela her organı bir iki kere yıkamak mekruhtur. Üç kere yıkamak sünnettir. Bir keresi farzdır.

Sual: Dişler arasındaki diş taşlarının abdeste bir zararı var mı?
CEVAP
Zararı olmaz, çünkü kendi elimizde değil ve kolayca da çıkaran bir ilaç yoktur.

Sual: Mürekkep abdeste ve namaza mani mi?
CEVAP
Mani değildir. Kına, mürekkep gibi altına su geçiren boyalar gusle ve abdeste mani değildir. Oje ve yağlı boyalar, altına su geçirmediği için gusle ve abdeste manidir.

Sual: Bir hastalık sebebiyle zaman zaman burun kanasa abdest bozulmuş olur mu?
CEVAP
Burundan kan akarsa elbette abdest bozulur. Ama Maliki’yi taklit edenin abdestini bozmaz. Çünkü elinde olmadan akıyor. Semavi bir özürle aktığı için abdesti bozmaz. Burnunu bir yere vurup kanatsa semavi özür olmadığı için abdesti bozulur.

[Maliki mezhebini taklit ile ilgili geniş bilgi, Mezhebin Önemi maddesinde, Mezhep taklidi rahmettir kısmında var.]